Từ năm 2012 đến nay, Công ty Mía đường Sơn La đã nhiều lần bị các cơ quan chức năng xử phạt vì gây ô nhiễm môi trường. Thế nhưng hiện nay, công ty vẫn xả nước thải, khí thải độc hại ra môi trường.
Tiền thân là Nhà máy đường Sơn La được xây dựng từ năm 1995, do hoạt động không hiệu quả nên đến năm 2008, Công ty Mía đường Sơn La đã chuyển đổi hình thức sở hữu sang công ty cổ phần, trở thành Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La. Điều đáng nói là trong suốt các năm 2012-2016, Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La đã nhiều lần bị các cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt vì việc xả thải của nhà máy gây ô nhiễm môi trường. Thế nhưng hiện nay, thực trạng xả nước thải, khí thải độc hại ra môi trường của nhà máy này vẫn đang khiến người dân thị trấn Hát Lót (huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) hàng ngày hàng giờ phải sống chung với bầu không khí và nguồn nước bị ô nhiễm nặng nề, gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và hoạt động sản xuất của người dân nơi đây.
Nhiều người dân trú tại Tiểu khu 5 khẳng định đây là địa bàn bị ô nhiễm nặng nề nhất do có 2 mó nước. Theo phản ánh của cư dân Tiểu khu 5, trước đây các mó nước này rất trong, người dân vẫn thường sử dụng để tắm rửa và phục vụ chăn nuôi, trồng tưới.
Điều cần nói là từ ngày nước thải của nhà máy chảy theo mạch nước ngầm đùn lên, 1/3 số hộ dân sinh sống 2 bên bờ suối bị ảnh hưởng nguy hại. Họ không trồng được rau, cũng không thể chăn nuôi cá. Số diện tích ao vườn bị bỏ hoang ngày càng có xu hướng tăng rõ rệt.
Bức xúc vì phải hít thở bầu không khí nồng nặc mùi hóa chất, ông Nguyễn Văn M (trú tại Tiểu khu 5) cho hay: “Dân ở đây khổ lắm, bầu không khí ô nhiễm nặng nề. Cứ vào mùa ép của nhà máy đường từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, ban ngày nhà máy mía ít xả khói lắm. Họ chủ yếu xả khói từ 10h đêm đến sáng hôm sau. Nhiều đêm, nhà nào nằm xuôi chiều gió thì phải đeo khẩu trang y tế mới ngủ được”.
Chị Hà Thị H (trú tại tiểu khu 4 thị trấn Hát Lót) bức xúc cho biết: “Hơn 10 năm nay chúng tôi phải sống chung với ô nhiễm. Cây cối trồng không lớn nổi vì khói và lượng phân vi sinh mà nhà máy mía xả ra môi trường quá nhiều”.
Đông đảo cư dân sống quanh khu vực nhà máy của Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La cho biết họ đã liên tục kiến nghị với công ty có biện pháp hạn chế ô nhiễm, đồng thời yêu cầu các cơ quan chức năng xử lý nghiêm hành vi gây ô nhiễm của công ty này, yêu cầu Công ty di dời ra xa khu dân cư. Rất tiếc, nhiều năm đã trôi qua nhưng mọi việc vẫn… dậm chân tại chỗ! Và theo đó, dường như đường do Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La sản xuất ngày càng ngọt thì người dân nơi đây ngày lại càng nặng gánh khổ đau vì sống cùng ô nhiễm!
Qua tìm hiểu phóng viên được biết, Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La đã đầu tư xây dựng và chạy thử nghiệm hệ thống xả thải mới với quy trình khép kín, tổng vốn đầu tư trên 8 tỷ đồng. Công ty đã cam kết khi hệ thống đi vào hoạt động sẽ khắc phục triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, ngay từ khi đi vào hoạt động tới nay, việc xử lý nước thải của Công ty đã không được xử lý triệt để.
Theo quyết định số 64/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La có tên trong danh sách những “điểm nóng” về ô nhiễm môi trường, cần xây dựng hệ thống xử lý nước thải. Cụ thể, Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La không xả thải trực tiếp ra môi trường mà thông qua các hệ thống lọc nước, xử lý nước thải. Tuy nhiên, do việc xử lý nước thải kém hiệu quả, nước thải thẩm thấu qua lòng đất, ngấm vào mạch nước chảy ra suối Nậm Pàn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống sản xuất, sinh hoạt của cư dân tiểu khu 4,5,6 thị trấn Hát Lót, hiện đang sinh sống hai bên bờ suối.
Theo ghi nhận của phóng viên, Công ty mía đường Sơn La xả khói bắt đầu từ lúc 5h chiều. Phía sau của nhà máy mía đường Sơn La có một hồ chứa nước thải rất sơ sài, nước đen ngòm, đi gần khu vực nhà máy luôn đặc quánh mùi hôi thối. Đặc biệt là khu vực suối mó sung thuộc tiểu khu 4, tiểu khu 5 thị trấn Hát Lót, mùi hôi thối từ nước bốc lên nồng nặc, rất khó chịu, nhất là về đêm khi nhà máy xả thải ra môi trường.
Để trả lại bầu không khí trong lành vốn có cho người dân, rất mong các cơ quan có thẩm quyền của tỉnh Sơn La sớm vào cuộc để xử lý nghiêm việc xả thải, gây ô nhiễm môi trường của nhà máy mía đường Sơn La. Qua đó thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật đối với những hành vi cố ý gây ô nhiễm môi trường mà người dân đang phải gánh chịu.
Nguyễn Thân